Handen af van onze leraren! (Gastcolumn van Anna de Jonge)

Handen af van onze leraren! (Gastcolumn van Anna de Jonge)

6lVJLTqC_photocover

Vandaag komt er geen blogpost over beauty online, maar een artikel over toenemende agressie in het onderwijs. Het stuk is geschreven door Anna de Jonge, mijn zus, die op dit moment de master SEN gedrag volgt. Aangezien ik zelf in het onderwijs zit en volledig achter de inhoud van het artikel sta, wilde ik het graag met jullie delen. Alvast bedankt voor het lezen, ook namens Anna.

Na al het geweld en de agressie tegen hulpverleners als politie, brandweer en ambulancepersoneel: Who’s next? Wij leerkrachten?! We gaan tegenwoordig met gevaar voor eigen leven naar het werk, als we de cijfers uit het onderzoeksrapport van ATL uit september 2014 moeten geloven. Waar het onderwijs ooit een veilige haven was, gaat het uitoefenen van ons beroep tegenwoordig gepaard met veel agressie afkomstig van leerlingen, én ouders!

De cijfers liegen er niet om. In schooljaar 2013-2014 heeft maar liefst 27% van de leraren te maken gehad met agressie van ouders (ATL, 2014) in de vorm van verbale beledigende en denigrerende opmerkingen (80%), intimidaties en bedreigingen (60%) – o.a. via sociale media – en zelfs fysiek geweld als duwen, slaan, schoppen, krabben, spugen en bijten werd door meer dan 4% ervaren. Erg populair was ook het gebruik van meubels hierbij, en af en toe een wapen.

Betekent dit dat we in de toekomst met kogelvrij vest en helm op een oudergesprek moeten aan gaan?! En dat gevechts- of verdedigingstraining vast onderdeel van de lerarenopleiding wordt?! Voorlopig zijn de gevolgen van al die agressie alleen nog maar het verliezen van het vertrouwen in jezelf als leraar (68%) en een paar psychische aandoeningen (35%) als stress, angsten en depressies (ATL, 2014).

Ik wil natuurlijk niemand ontmoedigen het prachtige beroep van leraar te gaan studeren. Besef echter wel dat je niet enkel leraar wordt met vakinhoudelijke kennis en didactische vaardigheden, maar dat je naast secundaire opvoeder af en toe ook psycholoog moet spelen en de gedragspecialist moet uithangen, om op een gepaste en professionele manier met de agressie van ouders om te gaan.

124221_962_1101947414855-proactiefvsreactiefG

In de theorie zijn mooie reactiestrategieën te vinden bij een agressieve uitbarsting.
Bij reactieve frustratieagressie moet men er van uitgaan dat er een directe oorzaak is van de frustratie en het een uiting is van onmacht (Van Overveld, 2013 en Van der Ploeg, 2014). Men dient vooral rustig te blijven, gerust te stellen, te neutraliseren en vooral warm en sensitief te reageren waarbij begrip en empathie getoond wordt (Teitler, 2013 en Van Overveld, 2013). Ook al voel je je van binnen als een overactieve hond die in zijn mand moet blijven liggen.
Daartegenover staat de koelbloedige proactieve instrumentele agressie waarbij het om een weloverwogen, doordacht en doelgericht handelen gaat, zoals leugens verspreiden of roddelen (Van Overveld, 2013 en Van der Ploeg, 2014). Hier reageer je zakelijk en afstandelijk op en ga je in gesprek over wat de ouder dwars zit. Door vooral jezelf niet kwaad te maken en op te winden – want ach, waarom zou je ook?! – probeer je het waarderen en vertrouwen terug te winnen zodat de ouder je minder als autoriteitsfiguur gaat zien (Teitler, 2013). Een prachtige tactiek is vragen om suggesties om het eigen leerkrachtgedrag te veranderen. Dit weten zulke ouders vaak beter dan jijzelf, de leerkracht.

Ja, je moet in de praktijk wel tegen een stootje kunnen, wil je de uitdaging aan gaan om agressieve ouders op hun gedrag aan te spreken, of ze verzoeken te vertrekken (ATL, 2014).

Interessant is, wat de leerkrachten zelf als oorzaak zien van het volgens hun toenemende agressieve gedrag van ouders: minder respect in de maatschappij voor ons beroep, waar de negatieve aandacht in de media overigens ook niet bij helpt. Bijna 90% ziet dit als voornaamste reden. En ook ik voel dit, als zelfs vrienden opmerkingen maken als: “Jullie hebben wel lekker veel vakantie” en “De werktijden stellen niks voor, van half negen tot drie uur.” Waarbij mensen vergeten hoeveel werk achter de schermen wordt verricht, elke dag weer, om kinderen op de rit te houden (ATL, 2014).

Om nog even terug te komen op cijfertjes: Nadat leraren melding maken van een agressie-incident met een ouder, schijnt slechts 43% tevreden te zijn met de manier waarop hier beleid op gevoerd wordt en bij 22% van de scholen is geen agressieprotocol aanwezig.
Terwijl bij goed en duidelijk beleid zoveel te halen valt, alleen al preventief! Waaronder samenwerken met ouders om school een veilige plek te maken!

Dus wat doe ik morgen? Ik trek mijn gewone kleren aan, fiets naar werk, start de dag enthousiast en sta niet stil bij eventuele agressieve gevaren die op de loer liggen. Tja, iemand moet het doen. En laat dit beroep toevallig mijn passie zijn.

(Anders zou ik altijd nog een nieuwe SIRE-campagne kunnen starten: Handen af van onze Leraren!)

Tot slot: normaal gesproken gaat het op lottelovesbeauty.nl over de schoonheid van buiten. Laten we vandaag even stilstaan bij de schoonheid van binnen: love the beauty of good behavior!

 

Bronvermelding:
Overveld, K. van. (2013). Groepsplan Gedrag: Planmatig werken aan passend onderwijs (5e dr.). Huizen: Pica.
Ploeg, J. van der. (2014). Agressie bij kinderen. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
Teitler, P.. (2013). Lessen in orde: Handboek voor de onderwijspraktijk (2e dr.). Bussum: Coutinho b.v..
ATL, (2014, September 1). Association of Teachers and Lectures. ATL. Verkregen in januari, 2015, via http://www.atl.org.uk/Images/Sept%201,%202014%20-%20ATL%20behaviour%20survey%202014%20FINAL.pdf

Deze post heeft 21 reacties

  1. Wat een goed artikel! Het is inderdaad echt absurd al die agressiviteit die steeds meer en erger wordt. Ik schrok echt even van de cijfers..

  2. Mooi artikel! Goed dat je dit soort dingen ook onder de aandacht brengt 🙂

  3. Erg mooi geschreven. Heel goed ook dat je het zo onder de aandacht brengt. Ik wist namelijk wel dat het gebeurde, maar niet dat het zo ernstig was.

  4. Echt een heel mooi artikel. Ik zit ook op de pabo en heb dit gelukkig nog niet gemerkt, maar het is eigenlijk te gek voor woorden dat ouders hun plek niet weer weten. We staan met onze passie voor de klas en dat zou zo moeten blijven.

  5. Wat een interessant artikel en ik ben enorm geschrokken van de cijfers. Ik zelf werk dan met kinderen onder de 4, maar ook daar merk je nu al bij sommige kinderen hoeveel agressie erin het kleine lijfje zit. Goed dat je dit onder de aandacht brengt!

  6. Wat een sterk artikel! Ik was mij er helemaal niet van bewust dat er zoveel agressie tegen leraren was, dus ik schrik hier wel een beetje van! Ik denk wel dat het idee dat sommige mensen denken dat leraren alleen maar korte dagen maken en lange vakanties hebben meehelpt om de autoriteit van de leraar te verminderen en ik denk dat die agressie daardoor wel makkelijker geuit wordt; als je veel respect hebt voor iemand omdat hij/zij naar jouw mening hard werkt zul je denk ik minder snel agressief gedrag tegenover diegene gaan vertonen. Ik vind het wel vreemd dat zoveel mensen niet inzien hoe zwaar het beroep leraar eigenlijk wel niet is, want ik wil het juist bewust niet worden omdat het mij psychisch ontzettend zwaar lijkt!

  7. Goed dat zulke dingen ook aan bod komen. We staan er veel te weinig bij stil, maar zulke dingen gebeuren wel steeds vaker…

  8. goed geschreven en zo is het maar net!

  9. Wat een artikel! Mooi dat je ook hier aandacht aan besteed omdat dit iets is wat dicht bij jou staat, maar indirect met iedereen te maken heeft!
    Prachtig dat er mensen zoals jij en je zus zijn met zoveel passie voor het juffenschap 🙂

  10. Goed dat je hier aandacht aan besteed. Ik ben nagenoeg met alles akkoord. Er is slechts een iets dat niet volledig klopt volgens mij. Uitspraken als Jullie hebben wel lekker veel vakantie” en “De werktijden stellen niks voor, van half negen tot drie uur.” heb ik altijd gekend. Maar de gestegen agressie is idd helemaal niet normaal. Wat wordt de norm tegenwoordig. Waar is de beleefdheid en vriendelijkheid van de maatschappij naar toe?

  11. jeee, wat een goed artikel. Ik heb zojuist de minor werken in gedwongen kader afgerond en daar staat agressie regulatie ook centraal. belachelijk hoeveel het op scholen voorkomt en hoe ouders tekeer kunnen gaan.. Leuk dat je hierbij stil staat en een goed, onderbouwd geschreven artikel. i like:)

  12. Sterk artikel! Ik zit zelf in de afrondende fase van de Pabo & pleit mezelf gelukkig dat ik tot nu toe niet in een agressieve situatie ben beland. Agressie onder leerlingen heb ik wel meegemaakt, zeker bij mijn bijbaan in de buitenschoolse opvang. Gelukkig heb ik dit tot de dag van vandaag goed kunnen oplossen en ga ik verder met wat ik leuk vindt: lesgeven.
    Het lijkt me wel een stuk moeilijk als er agressieve ouders tegenover me zouden staan. Ik ben nog maar een groentje en weet niet goed hoe ik op agressieve ouders zou reageren. Ik vind het bijna absurd om te zeggen, maar ik vind dat de Pabo hier toch meer lessen in zou moeten aanbieden, al zou het nodig moeten zijn. Ik hoop dat een dergelijk lessenaanbod op de Pabo of een SIRE reclame niet nodig zal zijn.

  13. Een goed artikel om inderdaad even bij stil te staan!
    Tijdens mijn stages op verschillende scholen her en der wel iets meegemaakt aan agressieve leerlingen, maar geen kwade ouders gelukkig.
    Knap dat jij en je zus het vak met zoveel passie uitoefenen en elke dag het plezier weer terugvinden!

  14. Ik zou het geen column noemen (dat wordt zo’n verzamelnaam terwijl het juist een best specifiek ding is, haha), maar het is wel een goed stuk! Leraar zijn is best een pittig beroep, of het nou op de basisschool of op de middelbare school is. Je hebt met heel veel mensen te maken en vooral ook met heel veel kritiek, want je doet het nooit echt goed (tenminste, ik maak over een aantal leraren wel complimenten maar verder heb ik er meer over te zeuren dan dat ik er echt blij of tevreden mee ben – met hun manier van lesgeven dan, de mensen zelf mag ik vrijwel allemaal). Het respect lijkt drastisch af te nemen, maar het is een heel erg waardevol beroep dat zeker niet onderschat moet worden! Je hebt toch maar een grote verantwoordelijkheid (zeker op de basisschool) om ‘de nieuwe generatie’ te boeien, dingen te leren, op het goede pad te houden, op te voeden/bij te schaven én te zorgen dat ze plezier hebben in wat ze doen.

  15. herkenbaar…goed om eens zo’n artikel op je site te lezen..

  16. zeler een pittig beroep, klas 1 & 2 zou nog wel gaan maar alles daarboven?? Dankje feestelijk, volgens mij word het vanaf een bepaalde leeftijd wel weer leuk omdat mensen dan zelf hun studie hebben gekozen en ook zelf bekostigen.

  17. Staan allebei mijn dochters voor de klas, hoe is het mogelijk… Dus krijg ik de informatie altijd uit eerste hand/mond. Ik weet dat zowel Lotte als Anna integer zijn en geen sterke verhalen opdissen.
    Toch sta ik soms vol ongeloof en verbazing! Hoe absurd, verdraaid en ziek is onze “Samen”leving?!
    Door mijn dochters heb ik een diep respect gekregen voor iedereen die het LEF heeft om dit vak nog uit te oefenen. Mij moet niemand aankomen met slappe vooroordelen over leraren!
    Les geven anno 2015 komt neer op een survival-tour, elke dag weer.
    Vroeger was het bij grote problemen rond een schoolkind: “Het kind moet naar een andere school”.
    Tegenwoordig eisen ouders: “De leraar moet weg!” Misschien denk ik een beetje heftig, maar in mijn optiek zijn kinderen slachtoffers van hun “opvoeding” – niet alleen door hun ouders, maar ook (en vooral) door het hele doolhof-systeem in dit land. Een buiging voor elke leraar!

  18. Goed stuk. Mijn moeder staat bij de kleuters in een zogenaamde concentratieschool met veel kansarme kinderen. Daar moet je behoorlijk sterk in je schoenen staan. Kinderen die thuis amper worden gestimuleerd, waar alle inspanning van de leerkracht moet komen, je moet het maar doen. Er is geen enkele ouder meer lid van het ouder comité en op het schoolfeest brengen ouders hun eigen eten en drank mee, waar gaat dat naartoe… Ik kan echt kwaad worden als ik mensen hoor zeggen dat leerkrachten het zo makkelijk hebben met weinig uren en veel verlof. Ik dacht het niet! Soms komen er ook verhalen naar huis waar ik kippenvel van krijg. Een jongetje dat komt huilen omdat hij honger heeft, mijn moeder die zelf een verjaardagstaart koopt omdat sommige ouders niets meegeven en ze elk kindje zich evenwaardig en even speciaal wil laten voelen.. Een moeder die uit dronkenheid in haar broek plast tijdens oudercontact, een moeder die een andere moeder op de speelplaats met een boksijzer in de coma slaat. Schrijnende situaties. Kinderen zonder respect. Ik heb eindeloze bewondering voor leerkrachten en zeker voor mijn moeder. In haar dertig jarige carrière is er zoveel veranderd en nooit laat ze een steekje vallen. Elk kind verdient voor haar een kans. En een tweede of een derde kans.

  19. Ik vind dit allemaal niet zo heftig… Werk zelf in het speciaal onderwijs met kinderen met gedragsproblemen en maak dus dagelijks agressief gedrag mee bij kinderen. Het is maar hoe je er mee omgaat. Je moet als opvoeder (leerkracht) dit soort gedrag afleren en er niet om gaan zeuren. Dan had je maar een ander vak moeten gaan doen.

    1. Je hebt gelijk hoor, Bella. Het gaat er uiteindelijk om hoe je er als leerkracht mee om gaat. En wij zijn inderdaad die professionals die dat zouden moeten kunnen.
      Echter gaat het er in het artikel om ouders die agressief zijn. En ik ben persoonlijk (dus niet als professional) van mening dat ik de ouders niet hoef op te voeden. DAN had ik inderdaad een ander beroep moeten kiezen!

  20. Ik vind de reactie van Bella erg vreemd.
    Ik ben ook jonge leerkracht in het basisonderwijs (24) en mijn ouders zijn beide leerkracht. Ik hoor ook dat de waardering voor de leerkracht erg veranderd is. Dit artikel (mooi geschreven!) geeft volgens mij aan hoe er tegenwoordig steeds vaker respectloos gehandeld wordt naar leerkrachten, en als je dan zegt “Dan had je het vak maar niet moeten kiezen”, vind ik belachelijk. Ik vind het een ondergewaardeerd beroep, maar ik vind het leuk om met kinderen te werken en ze te zien groeien. Het is vervelend dat er veel negatieve kanten aan het onderwijs zitten, het is niet voor niks dat er zoveel burn-outs zijn in het onderwijs 😉
    Mooi artikel!

Reacties niet meer mogelijk.

Sluit Menu